Door Gert Meesters

De jaarlijkse selectie van de beste graphic novels door Knack Focus is een een moment waar iedere stripfanaat naar uitkijkt. Dit jaar heeft recensent Gert Meesters een gevarieerde lijst samengesteld, met een mix van diepgaande verhalen, innovatieve stijlen en verrassende thema’s. Ontdek hier de top 10 en waarom deze boeken een plek verdienen in je leeslijst.

10. Timothé Le Boucher – De Patiënt (Lauwert)

De tiener Pierre overleeft een gezinsdrama en belandt in een coma. Wanneer hij zes jaar later wakker wordt, probeert een psychologe via hypnose meer informatie over de raadselachtige moordpartij bij hem los te weken. Ze blijkt een reden te hebben om zich voor deze patiënt in het bijzonder te interesseren, want voordien begeleidde ze de zwakzinnige zus van Pierre. Tussen patiënt en psychologe ontstaat een intens kat-en-muisspel, omdat ze allebei weigeren om het achterste van hun tong te laten zien.

In deze thriller, zijn eerste boek dat in het Nederlands is vertaald, laat de jonge auteur Timothé Le Boucher zijn personages elkaar uitgebreid besnuffelen in ziekenhuiskamers. Zijn tekenstijl vergroot, onder andere door de duidelijk zichtbare invloed van manga’s, de klinische afstand die hij ten opzichte van hen houdt. De patiënt roept vooral Naoki Urasawa’s serie Monster op door de combinatie van ethische dilemma’s in de gezondheidszorg en patiënten die mentaal soms gewiekster zijn dan het zorgpersoneel.

Bestel hier :  De Patiënt

9. Frauke Leenhouwers & Elke Leenhouwers – Na Jou (Oogachtend)
Het debuut van deze tweelingzussen is een woordeloze, emotioneel geladen reis door het rouwproces. Hun subtiele potloodtekeningen brengen de dagelijkse worstelingen van een vrouw tot leven, terwijl ze stukje bij beetje haar weg terugvindt na een verloren liefde.

Na jou toont een verdrietige jonge vrouw die langzaam rechtkrabbelt na een pijnlijke relatiebreuk. In zachte potloodtekeningen ontleden de debuterende tweelingzussen Frauke en Elke Leenhouwers het rouwproces na een verloren liefde. Dat doen ze zonder tekst en — zoals in de klassieke film van Chantal Akerman, Jeanne Dielman 23 Quai du commerce — met heel veel aandacht voor kleine alledaagse handelingen van een vrouw die vaak alleen thuis is. Close-ups van voorwerpen en opeenvolgende kleine bewegingen van het hoofdpersonage vertragen de tijd in scènes waarin verpletterende smart de olifant in de kamer is.

Door de woordeloze prenten van een tekenaar die zijn onderwerp dicht op de huid zit, doet Na jou denken aan de stripklassieker De aankomst van Shaun Tan. Ook al blijven de gebeurtenissen eenvoudig, de vertelling is inventief en het tekenwerk van Frauke Leenhouwers sfeervol en trefzeker. Het maakt van Na jou een intiem document dat tastbaar maakt hoe een gebroken hart aanvoelt.

Bestel hier : Na jou

8. Étienne Davodeau – De Schele Hond (Zet.El)
Een schilderij, een familie meubelmakers en het Louvre: Davodeau combineert humor en kunstkritiek in dit charmante verhaal. Wat begint als een luchtige familiekroniek verandert in een diepgaande reflectie over de betekenis van kunst.

Amper enkele weken na zijn nieuwste boek Loire is nu ook één van de beste oudere strips van Étienne Davodeau vertaald. In De schele hond ontmoet Louvre-suppoost Fabien voor het eerst de familie van zijn vriendin Mathilde. Dat blijken drie generaties meubelmakers op het platteland te zijn. Zij zetten hem onder druk om een onbeholpen schilderijtje van hun enige artistieke voorvader in het museum te laten opnemen.

De schele hond is een heel geslaagde komedie. Dat heeft te maken met het grappige uitgangspunt, maar ook met de uitgesproken personages en de inventieve dialogen, vooral die tussen Fabien en Mathilde. Op een diepere laag gaat dit boek, dat in opdracht van het Louvre is gemaakt, in op de vraag wat kunst is en wat in een museum hoort. Davodeau kijkt daarbij liefdevol naar het onbegrip van plattelandslui die lak hebben aan de impliciete wetten die in de hoofdstedelijke culturele cenakels gelden.

Bestel hier: De Schele Hond

7. Manu Larcenet & Cormac McCarthy – De Weg (Dargaud)
De post-apocalyptische wereld van McCarthy krijgt een nieuwe dimensie in Larcenets adaptatie. Met prachtige, grimmige tekeningen benadrukt hij de wanhoop en de desolate schoonheid van een vader-zoonrelatie in een wereld zonder hoop.

De postapocalyptische roman The Road van Cormac McCarthy won een Pulitzerprijs en werd vijftien jaar geleden ook al verfilmd met Viggo Mortensen in de hoofdrol. De wereld is volledig om zeep door een niet nader genoemde ramp, technologie is onbruikbaar en de weinige mensen die overblijven, moeten in leven proberen te blijven ondanks een schrijnend voedseltekort en zwervende kannibalen. In die gevaarlijke chaos trekken een vader en zijn zoon over een eindeloze weg naar de kust in de hoop daar betere levensomstandigheden aan te treffen.

De Franse stripauteur Manu Larcenet is al langer gefascineerd door wat mensen elkaar in extreme omstandigheden kunnen aandoen, zie zijn eigen Blast en zijn stripversie van Claudels Het verslag van Brodeck. In De weg kruipt hij met veel gusto in de allerdiepste duisternis. Hij leeft zich uit in de desolate, stoffige landschappen, de autowrakken en industriële ruïnes, waardoor zelfs de zeldzame straaltjes hoop uit de roman of de film in deze strip bijna volledig afwezig blijven. Virtuoos deprimerend.

Bestel hier: De Weg

6. Jean-Marc Rochette – De Laatste Koningin (Casterman)
In dit visueel indrukwekkende verhaal verweeft Rochette romantiek, ecologie en kunst. De Eerste Wereldoorlog, een beschadigd gezicht en de kracht van liefde en natuur zorgen samen voor een diepgaande leeservaring.

Edouard, een timide jongeman uit de bossen rond Grenoble, komt met een gruwelijk verminkt gezicht terug uit de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog. Via een lotgenoot maakt hij kennis met Jeanne, een Parijse dierenbeeldhouwster die zich gespecialiseerd heeft in gezichtsmaskers voor verminkte oorlogsslachtoffers. Ze worden een paar en hij vraagt haar om een groot beeld van een beer te maken, omdat zijn familie zichzelf beschouwt als de hoeders van de beren in de Vercors.

Veteraan Jean-Marc Rochette tekende ooit nog de klassieker De IJstrein, verfilmd als Snowpiercer, maar bereikte pas echt een groot publiek met zijn Alpenstrips, waarvan De wolf de bekendste is. De laatste koningin is uitzonderlijk trefzeker en levendig getekend. Een romantische liefde, bezorgdheid om de natuur en om de fragielere medemens en discussies over de essentie van kunst komen thematisch als vanzelfsprekend samen.

Als dit Rochettes laatste boek was, zoals hij eerder aankondigde, dan eindigt hij in elk geval op een absoluut hoogtepunt.

Bestel hier De Laatste Koningin

5. Emil Ferris – My Favorite Thing Is Monsters 2 (Fantagraphics Books)
Het langverwachte vervolg op Ferris’ meesterwerk overtreft alle verwachtingen. De dagboekvorm, de ballpoint-tekeningen en de meeslepende verhalen van Karen maken dit tweeluik een onvergetelijke ervaring.

Het eerste deel van My Favorite Thing Is Monsters veroverde in 2017 de wereld, met prijzen van de VS tot in Angoulême en warme aanbevelingen van collega’s als Art Spiegelman of Chris Ware. Ook het slot van dit debuutverhaal van de 61-jarige Amerikaanse Emil Ferris is vormgegeven als het getekende dagboek van de jonge tiener Karen Reyes, die met haar broer Deez een kelderappartement betrekt in het Chicago van de late jaren zestig. Karen onderzoekt op eigen houtje de dood van haar buurvrouw Anka, een holocaustoverlever. Ze tekent zichzelf als een weerwolf omdat ze zo haar anders-zijn kan verbeelden. Ze is immers lesbisch, wat haar moeder zaliger niet kon appreciëren.

In deel twee vertelt Ferris soms hortend over Karens eerste vriendinnetje, de maffiazaakjes van broer Deez en haar zoektocht naar haar afwezige vader. Meer dan door het verhaal maakt dit boek indruk door de maniakale beheersing van de balpentekeningen op lijntjespapier, de rijke fantasie en de ongegeneerde vermenging van genres.

Bestel hier My Favorite Thing Is Monsters 2

4. Yves Chaland – Freddy Lombard 1 (Sherpa)
Ook decennia na zijn dood blijft het werk van Chaland inspireren. Zijn grafische stijl is een hommage aan Belgische stripklassiekers, terwijl zijn verhalen met een ironische twist koloniale denkbeelden kritisch belichten.

Bijna 35 jaar na zijn voortijdige dood door een auto-ongeluk blijft de Franse stripauteur Yves Chaland zo tot de verbeelding spreken dat zijn strips nu in mooie, grote uitgaven verschijnen. Freddy Lombard-1 bundelt de eerste ouderwets avontuurlijke verhalen met de titelheld, waarvan geen enkel nog na de dood van de auteur in het Nederlands is herdrukt.

Het testament van Godfried van Bouillon, De verzamelaars en Het olifantenkerkhof blijven niet alleen fascineren door de adembenemende grafische synthese die Chaland maakte van de klassieke tekenaars Hergé, Peyo en Maurice Tillieux. Via zijn nostalgische versie van het België van de jaren vijftig klaagde hij ook de koloniale logica van die periode op een subversieve manier aan. Chaland provoceerde graag door het wangedrag en de vooroordelen te overdrijven. Zijn zwarte stammen zien er bijvoorbeeld bijzonder karikaturaal uit, maar de witte kolonisatoren misdragen zich meer dan de lokale inwoners. Bijtende stripkritiek in een misleidend vertrouwde verpakking.

Bestel hier Freddy Lombard

3. Dominique Goblet & Kai Pfeiffer – Le Jardin des Candidats (FRMK)
Deze surrealistische strip plaatst ons in een bizarre tuin vol symboliek, waarin mannen proberen indruk te maken op “De Moeder”. Met een mix van humor, absurdisme en sociale kritiek verleggen Goblet en Pfeiffer de grenzen van het medium.

Tien jaar geleden verscheen de eerste samenwerking van de Brusselse Dominique Goblet en de Berlijner Kai Pfeiffer, Meer als het klikt. Daarin ontstond via improvisatie gaandeweg een verhaal over een trieste vrouw die zich opsloot in haar huis, terwijl naakte mannen zich in haar tuin ophielden, wachtend op een teken.

Le jardin des candidats is een vervolg op dat eerste boek, waarin behalve losse illustraties en korte strips ook afbeeldingen van keramiek en ander beeldend werk opgenomen zijn. Nog steeds proberen naakte mannen in de gunst van De Moeder te komen in een tuin vol fallisch gesnoeide buxussen en trotse pauwen. Tussendoor worden de mogelijke vrijers huilend geportretteerd bij tenenkrullende contactadvertenties die de auteurs van datingsites hebben gehaald. Dat resulteert in een aandoenlijk, tragikomisch boek met eenzaamheid als rode draad.

Overigens loopt nog tot eind mei een overzichtstentoonstelling over Goblet in het Cartoonmuseum van het Zwitserse Basel, mét werk uit Le Jardin des candidats.

Bestel hier Le jardin des candidats

2. Brecht Evens – De Bondgenoten 1 (Oogachtend)
Evens’ nieuwste werk is zowel een stilistisch experiment als een emotionele ontdekkingstocht. Het verhaal over een vader en zoon die een eigen wereld scheppen, weet te verrassen met zijn unieke visuele taal en verontrustende ondertoon.

Bestel hier De Bondgenoten

1. Olivier Schrauwen – Zondag (Bries)
Met Zondag levert Olivier Schrauwen een verbluffend meesterwerk af. We volgen een dag uit het leven van een nietsnut, Thibault, die door Schrauwen’s humor en originele vertelstijl een fascinerende protagonist wordt. Dit boek bewijst waarom Schrauwen tot de absolute top behoort.

Bestel hier Zondag

Waarom deze lijst lezen?
De selectie van Gert Meesters biedt voor elk wat wils: van psychologische thrillers tot maatschappelijk geëngageerde verhalen, van nostalgische stijlen tot baanbrekende experimenten. Deze top 10 is niet alleen een eerbetoon aan het medium graphic novel, maar ook een uitnodiging om nieuwe werelden te ontdekken!