Dit weekend kreeg de bekende Franse striptekenaar Étienne Davodeau de prestigieuze Atomiumprijs uitgereikt tijdens het Comic Strip Festival in Brussel voor zijn werk Loire. Deze grafische roman, uitgegeven door in het Frans door Futuropolis en bij ons in het Nederlands bij Concerto Books, is een liefdevolle ode aan de Loire, de langste rivier van Frankrijk, die als stille getuige en hoofdpersoon door het verhaal stroomt. In zijn kenmerkende stijl weet Davodeau een intrigerende mix van fictie en reflectie over de natuur te bieden, met een diepe focus op de relatie tussen mens en milieu.

© Alain Bujak * éditions Futuroplis

Een poëtische lofzang op de Loire

Loire vertelt het verhaal van een groep vrienden die, jaren na hun laatste ontmoeting, samenkomen aan de oevers van de rivier. De aanleiding voor hun reünie is de mysterieuze uitnodiging van Agathe, een vrouw die hen allemaal op verschillende momenten in hun leven heeft geraakt. De rivier, die als een constante achtergrond in hun leven fungeerde, wordt het middelpunt van introspectie en bezinning. Terwijl Agathe afwezig blijft, herontdekken de personages hun verleden en hun relatie met de natuur, waarbij de Loire hen uitnodigt om stil te staan bij de ecologische veranderingen die de rivier en haar omgeving hebben doorstaan.

Een ander soort ecologische boodschap

Met Loire kiest Davodeau ervoor om milieuthema's niet frontaal aan te pakken, zoals hij eerder deed in zijn documentaire werk Grondrecht. In plaats daarvan verweeft hij deze kwesties in een subtiele en poëtische fictieve setting. Davodeau's gebruik van lange, zwijgende beelden van de rivier, waarin fauna en flora samenleven, is een uitnodiging aan de lezer om de tijd te nemen en de kracht en schoonheid van de natuur in zich op te nemen. Deze sequenties geven een stem aan de Loire, en door zijn panoramische beelden laat hij de rivier zelf spreken, zonder dat menselijke stemmen de aandacht opeisen.

In een interview beschrijft Davodeau zijn fascinatie voor de Loire en zijn wens om haar op een diepere manier te begrijpen en te tekenen. "De Loire is een plek waar ik sinds mijn jeugd vaak kom. Dit boek is geboren uit mijn verlangen om haar en haar oevers te tekenen," vertelt hij. Het boek kwam tot stand na zijn eerdere werk Grondrecht, waarin hij 800 kilometer te voet aflegde om de impact van menselijke activiteiten op het landschap vast te leggen. Dit keer laat Davodeau zich leiden door de Loire, die niet alleen een fysieke aanwezigheid heeft, maar ook een emotionele en spirituele rol speelt in het leven van zijn personages.

De inspiratie van het Parlement de Loire

Een belangrijke bron van inspiratie voor Loire is het werk van het Parlement de Loire, dat zich sinds 2019 inzet voor het idee van een juridische status voor de rivier. Dit innovatieve concept, dat ook elders in de wereld wordt toegepast, zoals voor de Whanganui-rivier in Nieuw-Zeeland, stelt dat natuurlijke elementen juridische rechten zouden moeten krijgen, zodat ze zichzelf kunnen verdedigen tegen schade door menselijke activiteiten. Davodeau werd geraakt door dit idee en gebruikte het als basis voor de fictieve verhaallijn van zijn strip.

"Het idee om de Loire als een juridisch subject te zien, maakt deel uit van een bredere discussie over hoe we ons tot de natuur verhouden," aldus Davodeau. Hij ziet het als een manier om ons bewust te maken van onze onderlinge afhankelijkheid van het milieu, en dat het beschermen van de rivier uiteindelijk ook een manier is om onszelf te beschermen.

Een welverdiende bekroning

De Atomiumprijs (Prijs Prem1ère van de Graphic Novel = 20 000 euro), één van de belangrijkste prijzen in de wereld van de strip, wordt toegekend aan auteurs die vernieuwend werk leveren en maatschappelijke thema's aansnijden. Loire past perfect binnen deze categorie, dankzij Davodeau's unieke vermogen om ecologische kwesties op een toegankelijke en tegelijkertijd diepgaande manier te benaderen. Zijn werk zet aan tot nadenken over de relatie tussen mens en natuur, en hoe we ons op een verantwoorde manier kunnen verhouden tot de wereld om ons heen.

Met deze prijs wordt niet alleen Davodeau's uitzonderlijke talent erkend, maar ook zijn voortdurende inzet om met zijn werk bij te dragen aan het bewustzijn rond milieu- en ecologische vraagstukken. Zijn subtiele, maar krachtige boodschap in Loire zal ongetwijfeld nog lang resoneren bij lezers wereldwijd.

Voor iedereen die de schoonheid van de natuur en de diepte van menselijke relaties wil verkennen, is Loire een absolute aanrader. Davodeau neemt ons mee op een reis langs de oevers van de rivier, en toont ons dat, zoals de Loire zelf, sommige verhalen de tijd overstijgen.

Alle afbeeldingen zijn © éditions Futuroplis