Serena is een zinderende strip met elementen van Griekse tragedie, met een meedogenloze hoofdrolspeler als belichaming van het kapitalistische kwaad. Het is een verhaal waarin menselijkheid maar tot op zekere hoogte weerstand kan bieden.
Artikel geschreven door Stefaan Nieuwenhuis
Het is raar te zeggen dat een strippersonage perfect gecast is, maar bij Serena is dat het geval. Ze is de ideale hoofdrolspeler in deze duivelse, gelijknamige thriller. Ondanks haar afstandelijke, ijskoude blik weet ze haar omgeving voor zich te winnen – waaronder de goeiige George Pemberton, met wie ze trouwt. Serena blijkt een opportunistische antagonist, die geen mededogen kent en gedijt bij haar zelfgekozen vijandigheid. Ze pakt je, en is hooguit innemend als dat per se moet.
Het verhaal van Serena en George speelt zich af in de jaren dertig van de vorige eeuw, tijdens de Grote Depressie. Ze wonen in de Smoky Mountains, een onherbergzaam en groen gebied in North Carolina, waar de familie van George een houthandel drijft. Het is er prachtig tot alles is omgehakt en het hout is versleept. Het gebied wordt doods, grijs en kil – een entourage die perfect overeenkomt met de kilte van Serena. Zo wil ze het hebben, zo gebeurt het.
De Deense stripmaker Terkel Risbjerg buit dit gegeven prachtig uit: in een expressieve en harde penseellijn stuurt hij de lezer mee de afgrond in. Hij kiest ervoor om zonder details te tekenen waardoor de karakterkoppen van de personages extra indringend zijn. De pagina’s worden gaandeweg donkerder, de beelden grilliger. Het verhaal is gemakkelijk op te vatten als een aanklacht tegen het kapitalisme, waarin een kleine bezittende klasse zich verrijkt en de gevolgen van hun handelen negeert. De machtshonger heeft in het beeld een asgrauwe kleur.
Dat kleureffect wordt sterker doordat de Franse scenarist Anne-Caroline Pandolfo twee verhaallijnen tegenover dat van Serena zet: er zijn grootgrondbezitters die het land van de Pembertons willen kopen, om het te behoeden voor kaalslag en om er een natuurreservaat van te maken. Daarnaast speelt er een kwestie uit het recente verleden van George: hij verwekte een buitenechtelijk kind bij een jonge vrouw. Zij is nog altijd in de buurt, met haar zoontje – een jongen met blauwe ogen. Niet eens overdreven blauw, maar afgezet tegen de brute krachten van Serena zowat weldadig. Al met al zit het verhaal vol symboliek.
Griekse tragedie
Serena is een vrije stripbewerking van de gelijknamige roman van de Amerikaanse schrijver Ron Rash. Pandolfo wisselde de
whodunnit-structuur van Rash in voor die van een Griekse tragedie, met Serena als belichaming van het kwaad en een blinde helderziende vrouw – de pythia – als doorgever van het naderende onheil.
De toevoeging van een groep houthakkers die, als een soort koor, commentaar geeft op de gebeurtenissen pakt goed uit. Hun interpretatie op de gebeurtenissen en verwijzingen naar zaken die zich eerder afspeelden, maken het verhaal inhoudelijk sterker, filosofisch ook. Fraai is hun gelatenheid: ze hebben gelijk, maar wat doet dat ertoe? Het zijn tenslotte eenvoudige werklieden, niet in staat het systeem te gronde te richten – laat staan het kwade te verslaan.
Pandolfo en Risbjerg voeren een strakke regie en houden de lezer scherp tot het einde. Los van alle klassieke elementen en symbolische lagen is Se re na vooral spannend, waarbij lang niet alle belangen en zaken worden geduid en opgelost. Dat rafelige, onaffe bepaalt de sfeer: niet zomaar een onderhoudende vertelling, maar een ijzersterke, fatale geschiedenis