Inleiding

Sinds de oprichting in 1952 door Jacques Martin belichaamt de reeks Lefranc de geest van journalistiek avontuur in een wereld die wordt verscheurd door historische realiteit, technologische dreiging en politieke intriges. Deze stripreeks, een mengeling van thriller, spionage en morele reflectie, blijft zich verrijken dankzij nieuwe auteurs, terwijl ze trouw blijft aan haar oorsprong.

1. Oorsprong en ontstaan: hoe is de serie Lefranc geboren?

1.1. De context en het eerste idee

Lefranc verscheen voor het eerst in het weekblad Tintin: de eerste publicatie vond plaats op 21 mei 1952 in België, gevolgd door 3 juli 1952 in Frankrijk in het blad Tintin.

Het hoofdpersonage wordt voorgesteld als een journalist-verslaggever, wat hem onderscheidt van klassieke avonturiers of oorlogshelden.

Het album Het sein staat op rood (1954) is het eerste dat als album werd uitgebracht. Het kende onmiddellijk succes met aanzienlijke verkoopcijfers tot in de jaren 2000.

In een interview vertelt Jacques Martin waar het idee voor Lefranc vandaan kwam:

Hij wilde een realistisch personage, verankerd in de actualiteit, een man van het terrein — een journalist — die avonturen zou beleven gelinkt aan de geschiedenis, de geopolitiek, technologie en de geheimen van de naoorlogse periode.

Hij vertelt ook dat de inspiratie voor het eerste album, Het sein staat op rood(1954), kwam na een bezoek aan een onafgewerkte spoortunnel in de Elzas (vlak bij Saint-Dié), waar oude Duitse wapens lagen opgeslagen, waaronder een V1-raket. Die vreemde locatie, vermengd met de spanning van de Koude Oorlog, gaf hem zin om een verhaal te schrijven dat complot, technologie en onderzoek combineerde.

In datzelfde interview benadrukt hij het belang van documentatie en geloofwaardigheid in zijn verhalen:

"...de lezer moet in het universum kunnen stappen en herkenningspunten hebben."

In de beginjaren speelt de reeks met thema’s die te maken hebben met de nasleep van de oorlog, overgebleven wapens, verlaten locaties en de geheimen van de Tweede Wereldoorlog. 

2. De grote fases van de reeks: auteurs, veranderingen en continuïteit

2.1. De periode Jacques Martin (volledig auteur, daarna 'studioverantwoordelijke')

Jacques Martin verzorgde de eerste albums zelf. Voor De Giftige sneeuw deed hij zowel scenario als tekeningen. Daarna bleef hij als scenarist actief en gaf hij het tekenwerk door aan onder anderen Bob de Moor en Gilles Chaillet.

2.2. Secundaire teams

Door de jaren heen werkten onder andere Patrick Weber, Roger Seiter, Michel Jacquemart, Francis Carin en Régric aan de reeks. Régric vertelt dat hij sinds 2009 bijdraagt en dat hij gevoed is door het werk van Martin, De Moor en Chaillet.

2.3. Moderne periode: Seiter & Régric

Seiter en Régric leiden sinds 2010 de reeks. Hun album Het losgeld speelt deels in de Elzas en deels in Zuid-Afrika tijdens de apartheid. Ze wisselen antagonisten af en houden Lefranc dicht bij zijn journalistieke roots.

3. Belangrijke albums

- Het sein staat op rood (1954): complot met V1-wapen, naoorlogse sfeer.

- Giftige Sneeuw: introductie van antagonist Axel Borg.

- Het doelwit: milieuvervuiling en chemische wapens.

- Zwarte Kerst: mijnramp, gesloten setting, bekroond scenario.

- Het losgeld: ontvoering, apartheid, eerbetoon aan Martin.

- De Regatta(2025): zeilrace en tyfoon op Indonesisch eiland.

4. Thema’s, vertelstructuren en uitdagingen

4.1. Lefranc als onderzoeksjournalist

Een centraal element is dat

geen ontdekkingsreiziger of geheim agent is, maar een journalist. Dit geeft het verhaal een unieke spanning:

Lefranc beweegt zich in netwerken van macht, schaduwzones en complotten. Het journalistieke perspectief laat hem "tussen de mazen van het net" glippen en verborgen waarheden onthullen.

In een interview benadrukken Seiter en Régric dat Lefranc "de geschiedenis van de 20e eeuw bezoekt tussen 1952 en 1959", met een focus op historische reportages.

Lefranc schrijft artikelen voor zijn krant en fungeert vaak als schakel tussen het publiek en wat zich achter de schermen afspeelt. Hij is niet alleen actieheld, maar ook getuige.

Deze narratieve positie geeft de reeks een geloofwaardige, realistische basis die zeldzaam is in avonturenstrips.

4.2. De terugkerende schurk: Axel Borg, en alternatieven

Axel Borg is de historische antagonist van de reeks. Hij is vaak verantwoordelijk voor wapens, wetenschappelijke manipulaties of financiële samenzweringen.

©Lefranc-Casterman-Martin-Jacques

Toch willen recente auteurs zijn aanwezigheid beperken om hem niet banaal te maken. Hij verschijnt alleen wanneer het verhaal dat rechtvaardigt.

Andere tegenstanders worden geïntroduceerd om de dynamiek te vernieuwen, zoals Arnold Fischer in HEt Losgeld

4.3. Band met geschiedenis en actuele thema’s

Een opvallend kenmerk is de verankering in historische en actuele contexten:

Recente albums behandelen gevoelige onderwerpen zoals apartheid (Het losgeld), handel in kunst, nucleaire dreigingen, enzovoort.

Het Doelwit toont dat de reeks milieuthema’s zoals vervuiling en chemisch afval niet schuwt.

De nieuwste verhalen proberen betekenisvol te blijven binnen de hedendaagse wereld en maken van Lefranc een geloofwaardige getuige van zijn tijd.

4.4. Grafische stijl, visuele continuïteit en knipogen

Opvolgende tekenaars bouwen voort op het klassieke werk met visuele knipogen naar oude albums (composities, sfeer, kadrering).

Régric geeft zelf toe dat hij “zo gevoed is door de klassieke albums” dat het onvermijdelijk zijn werk beïnvloedt.

De stijl mag evolueren, maar blijft trouw aan codes als architectuur, voertuigen, kleding en technische elementen.

De zorg voor decors (bergen, sneeuw, steden, zee, eilanden) versterkt de immersie.

5. Kritiek en ontvangst

5.1. Sterktes

• Continuïteit en trouw aan de oorsprong: ondanks wisselingen in teams blijft de basisfilosofie behouden.

• Avontuur + journalistiek: een uniek uitgangspunt binnen het genre.

• Ambitieuze scenario’s: thema’s als ethiek, politiek en geschiedenis worden niet geschuwd.

• Balans tussen hommage en vernieuwing: nieuwe auteurs bouwen voort op het verleden zonder het blind te kopiëren.

• authentieke auto's: vaak worden de auto's exact voorgesteld en zijn voor velen een lust vooral voor de olttimer fans. Er is zelfs een artbook over de auto's van Lefranc.
  

5.2. Kritiek en beperkingen

• Sommige lezers vinden recente verhalen te expliciet of didactisch, met overdreven plotwendingen.

• Regelmatige wissels van tekenaars en scenaristen zorgen soms voor wisselende kwaliteit.

• De balans tussen nostalgie en vernieuwing kan delicate keuzes vergen: sommige albums ogen als reconstructie in plaats van creatieve expressie.

6. Fragmenten uit interviews en citaten van auteurs

Jacques Martin – Over de nood aan geloofwaardigheid:

“De lezer moet kunnen geloven in het universum.” Hij vertelt ook dat het idee van Lefranc aanvankelijk moeilijk te verkopen was aan de redactie van Tintin, maar dat hij uiteindelijk hen overtuigde.

Roger Seiter & Régric (ActuaBD, 2020)

“Als journalist bezoekt Lefranc de 20e eeuw tussen 1952 en 1959.” Over de Elzas als setting: “Ik wilde hulde brengen aan de Elzasser oorsprong van Jacques Martin.” Régric: “Ik ben zo gevoed door de originele albums dat dit duidelijk doorwerkt in mijn werk.”

Régric (Ligne Claire, 2022)

“Ik begin aan mijn negende album — net zoveel als Gilles Chaillet.” “Axel Borg? We gebruiken hem met mate, zodat zijn terugkeer altijd een impact heeft.”

Seiter (Alix Mag’, 2022)

De tentoonstelling over Lefranc in Molsheim was een belangrijk kantelpunt voor zijn betrokkenheid bij de reeks. Hij leest Lefranc en Alix al sinds de jaren '60 en noemt zichzelf een gepassioneerde erfgenaam.

7. Toekomstperspectieven

• Het 36e album De Regatta verschijnt op 23 oktober 2025, geschreven door Seiter en getekend door Régric. Het speelt zich af op zee, met een zeilwedstrijd, tyfoon en complot op een Indonesisch eiland.
• Casterman beschrijft het DNA van de reeks als: een journalist in een wereld waar wetenschap, technologie en schaduwrijke machten botsen — vaak in de vorm van samenzweringen tegen de mensheid.
• Het "Atelier Martin" of "Comité Martin" blijft instaan voor de samenhang tussen de reeksen van Jacques Martin (zoals Alix, Tristan, Lefranc).
• De reeks blijft zich vernieuwen via actuele thema’s (biologische dreigingen, smokkel, geopolitieke spanningen) en nieuwe decors (zeeën, eilanden, tropen), wat garandeert dat Lefranc zich blijft ontwikkelen zonder vast te roesten in het verleden

8. EX LIBRIS De Regatta

Bij het 36 ste deel De Regatta vroegen we tekenaar Régric om een originele tekening te maken van Lefranc. Deze tekening kan bij het album aangekocht worden.