Oorsprong van de reeks

De vier van  Baker Street
is een Franse avonturen- en detectivestrip die in 2009 bij uitgeverij Vents d’Ouest van start ging en later vertaald werd door uitgeverij Daedalus. Het scenario is van Jean-Blaise Djian en Olivier Legrand, terwijl de expressieve tekeningen én inkleuring verzorgd worden door David Etien. Dankzij hun samenwerking groeide de reeks al snel uit tot een vaste waarde binnen het historische stripgenre.

Personages en context

Het verhaal volgt drie jonge straatkinderen uit het Londense East End: Billy, Black Tom en Charlie (in werkelijkheid een meisje dat zich als jongen verkleedt). Samen met hun kat Watson worden ze “De Vier van Baker Street” genoemd.
De kinderen leven op straat, weten zich slim uit de slag te trekken en worden soms zelfs ingeschakeld als spionnen voor Sherlock Holmes. Tegelijk gaan ze op eigen houtje op onderzoek uit, wat leidt tot spannende en vaak gevaarlijke avonturen. De reeks herneemt op creatieve wijze personages uit het universum van Arthur Conan Doyle, maar voegt tegelijk volledig nieuwe verhalen toe.

De reeks in albums

De hoofdreeks telt 10 delen (2009–2024) en wordt in augustus 2025 afgerond met de Nederlandstalige publicatie van deel 10 bij Daedalus. Daarnaast verschenen er ook twee speciale uitgaven die enkel in het Frans zijn verschenen.

• De zaak van het blauwe gordijn (2009)

• Het dossier Raboukine (2010)

• De nachtegaal van Stepney (2011)

• De wezen van Londen (2012)

• De erfenis van Moriarty (2014)

• De man van Scotland Yard (2015)

• De zaak Moran (2016)

• De meesters van Limehouse (2019)

• De kanariefluisteraar (2021)

• Het Zwarte Museum (2024, NL-editie aug. 2025)

Hors-séries: De wereld van de Vier van Baker Street (2013) en Het rollenspel (2013).

De auteurs

David Etien
(tekeningen, kleur)
Geboren in 1981 en opgeleid aan de befaamde École des Gobelins. Met  De vier van Baker Street brak hij echt door. Zijn werk leverde hem onder andere de volgende prijzen op:

• Veau d’Or – Des Planches et des Vaches (2014)

• Prix Conseil Général – Blois (2009)

• Prix Saint-Michel Jeugd (2010)

• dBD Award (2012)

Jean-Blaise Djian
& Olivier Legrand (scenario)
Dit scenaristenduo werkte samen aan meerdere reeksen (Parabellum, Prospero  (niet vertaald) en uiteraard De vier van Baker Street). Olivier Legrand werd o.a. bekroond met:

• Jeugdprijs – Rencontres BD de Marly (2009)

• Selectie officiële competitie Angoulême (2013)

• dBD Award (2012)

Deze erkenningen benadrukken de narratieve kwaliteit en de coherentie waarmee het Victoriaanse Londen in beeld wordt gebracht. Jean-Blaise is ondertussen een erkend scenarist die instaat voor degelijke scenario's en ook heel veel historische strips wist te verstrippen. Voor zijn volledig oeuvre in het Nederlands kijk je best op Stripweb bij scenaristen. Volgend jaar komt er een prachtige graphic novel van deze scenarist bij uitgeverij Lauwert... Iets om naar uit te kijken.

Reacties van lezers

Het publiek heeft de reeks warm onthaald: al meer dan 140.000 lezers lieten zich meeslepen door de avonturen van Billy, Tom en Charlie. In 2015 stond de strip zelfs op de longlist voor de Prix BD Fnac.

• Op SensCritique wordt deel 1 omschreven als “een sympathiek verhaal, met innemende personages en sublieme tekeningen.”

• Op Bedetheque krijgt de reeks hoge scores:

  • Deel 1: 4,2/5 (163 stemmen)

  • Deel 3: 4,5/5 (65 stemmen)

Een enthousiaste lezer schrijft:

“Deze reeks is een waar genot, een van de weinige waar ik het nieuwste deel niet maanden laat liggen voor ik het lees.”

Toch zijn er ook kritische stemmen:

“Het magistrale tekenwerk […] wordt overschaduwd door de bruine tinten […]. Het scenario is niet slecht, maar ik had meer verwacht.”

Citaten uit interviews

Olivier Legrand (Le Fix, 2019)
Over de vergelijking met het “Club van Vijf”:

“De vier van Baker Street, dat is het Club van Vijf ten tijde van koningin Victoria. Verdrink je me liever in de kolenstof of gooi je me in de Theems?”
Zijn antwoord:
“Allebei! […] Het zijn straatkinderen […], ze overleven, groeien en werken in de krochten van Londen […] in situaties die vaak verschrikkelijk of zelfs tragisch zijn.”

Over het label “jeugdstrip”:

“Dit is geen strip enkel voor kinderen, maar een reeks voor iedereen. […] Kinderen focussen op de actie en het katje, jongeren en jongvolwassenen op de relaties tussen de helden […], terwijl oudere lezers vooral het historische en sociale aspect waarderen, de reconstructie van het Victoriaanse tijdperk.”

David Etien (GénérationBD, 2010)
Over de verkoop van het project:

“We hebben het project verkocht via Régis Loisel. Hij heeft ons idee bij Glénat gepresenteerd. Vents d’Ouest was erg positief, mede omdat er ook een sterk promotiewerk achter zat.”

Over het idee achter de reeks:

“We hebben ons gebaseerd op het universum van Conan Doyle en Sherlock Holmes. We wilden de kinderen uitwerken die hij heel kort aanhaalde in enkele van zijn verhalen. […] Deze slimme straatjongens krijgen missies van Sherlock Holmes om hem te helpen bij zijn onderzoeken.”

Over de samenwerking van de scenaristen:

“Olivier Legrand levert de basis en het materiaal, Jean-Blaise giet dat vervolgens in de juiste vorm. Hij doet de découpage, zorgt voor het ritme en de sequenties.”

Over het tekenwerk en de documentatie:

“Ik werk graag op basis van foto’s. Het vraagt enorm veel documentatie. Ik ben zelf in Londen geweest en heb in boekhandels gesnuffeld om de juiste referenties te vinden.”

David Etien (Planète BD, 2012)
Over de aantrekkingskracht van de reeks:

“Wat deze reeks tot de onmisbaren maakt, zit ongetwijfeld in de tekeningen. […] Ik probeer de lezers te verblinden met een verzorgde lijnvoering en indrukwekkende decors.”

Over de evolutie van zijn stijl:

“Ik steun enorm op documentatie. We wilden Londen van de 19de eeuw zo goed mogelijk weergeven. In de eerste twee delen heb ik misschien te veel details willen tonen. […] Nu ben ik meer tevreden met mijn platen.”

Over Sherlock Holmes:

“De personages en het universum zijn al zo vaak getekend dat ik er geen echt nieuwe interpretatie kon aan toevoegen. We wilden hem zo weinig mogelijk tonen, een beetje zoals in de tekenfilms van Tex Avery waar je de volwassenen enkel tot de knieën zag.”

David Etien (Ligne Claire, 2015)
Over het ontstaan van de reeks:

“Het Victoriaanse tijdperk trok me enorm aan. […] De Francs Tireurs, deze jonge helpers van Holmes, leken ons ideaal. Ze gaven ons veel creatieve vrijheid.”

Over de samenwerking met de scenaristen:

“Ik kan voor de sfeer en details ook eigen accenten leggen. Ik stuur mijn schetsen, zij hun scenario, en zo ontstaat er uitwisseling.”

Over een mogelijke animatiereeks:

“Er wordt gewerkt aan een tekenfilm. Het zouden afleveringen van 52 minuten worden, in 3D met een 2D-look. Maar voorlopig is er nog niets concreet.”

Over de steun van Régis Loisel:

“Régis heeft me geholpen bij het eerste deel. Hij gaf ons advies bij het zoeken van een uitgever en schreef de inleiding voor album 1.”

Conclusie

Met Het Zwarte Museum bereikt De vier van  Baker Street in 2025 zijn slotstuk in het Nederlands. Deze reeks combineert op unieke wijze:

• meeslepende avonturen met een historisch-realistische setting,

• drie charismatische jonge hoofdpersonages,

• en de levendige, expressieve stijl van David Etien.

Een reeks die zowel critici als lezers wist te overtuigen en die Sherlock Holmes in een nieuw daglicht plaatst – door de ogen van de kinderen van Londen.