Met De Zwoele Blikken brengen scenarist Éric Corbeyran en tekenaar Michel Colline (in het Frans verschenen als Les Yeux doux) een bijzonder sfeervolle, dystopische graphic novel die tegelijk scherp, grappig én ontroerend is.

Belangrijk voor ons taalgebied: De Zwoele Blikken is de Nederlandse vertaling van Les Yeux doux, uitgegeven door Uitgeverij Lauwert.
Daarmee is dit ook de allereerste keer dat het werk van Michel Colline in het Nederlands verschijnt – een kleine gebeurtenis op zich voor Nederlandstalige stripliefhebbers.

Voor lezers van Stripweb.be is De Zwoele Blikken dus zowel de ontdekking van een sterk album als van een tekenaar met een heel eigen, onmiddellijk herkenbare beeldtaal.

Een wereld waar reclame je letterlijk in de gaten houdt

Het uitgangspunt van De Zwoele Blikken is tegelijk eenvoudig en verontrustend. We bevinden ons in een industriële, troosteloze grootstad waar iedereen permanent wordt geobserveerd.

Niet via kille camera’s op masten, maar via een gigantisch reclamenetwerk: overal duiken pin-ups in kleurrijke badpakken op – “zwoele blikken” die de voorbijganger verleidelijk aankijken op schermen, posters en lichtreclames.

Achter dat glimlachende gezicht schuilt echter een allesziend controlesysteem. Elke misstap, hoe klein ook, kan leiden tot definitieve uitsluiting.

• Arsène, arbeider aan de lopende band, wordt zwaar gestraft omdat hij een ketting vertraagt om een ongeval te voorkomen.

• Anatole Souclavier, een brave werknemer in de controlekamer, ziet hoe een jonge vrouw – Annabelle – een appel steelt. Hij geeft haar correct aan, maar haar blik laat hem niet meer los. Dat ene moment begint zijn geloof in het systeem te ondermijnen.

Wie uit de pas loopt, belandt letterlijk aan de rand van de maatschappij, op een soort afvoerput van de stad: het “jardin des bennes”, een tuin van containers en schroot. Daar verzamelen zich uitgestotenen en verzetslui. Het is in die marges dat Anatole, Arsène en Annabelle elkaar ontmoeten – en dat, tussen afval, propaganda en wantrouwen, zowel verzet als liefde ontkiemen.

Tussen 1984 en Brazil – maar met een zachtere ondertoon

Het thema van De Zwoele Blikken staat duidelijk in de traditie van de grote dystopieën:

• 1984 van George Orwell,

  

• Fahrenheit 451 van Ray Bradbury,

  

• V for Vendetta,

  

• en films als Brazil van Terry Gilliam.

  

Ook hier krijgen we een totalitaire wereld waarin alles draait om controle, productiviteit en consumptie. De bevolking wordt bespied, geconditioneerd en uit elkaar gespeeld, terwijl een handvol mensen probeert uit het systeem te breken.

Toch voelt De Zwoele Blikken anders dan veel klassieke dystopische strips. Waar die vaak zwaar en verstikkend zijn, kiest Corbeyran voor een zachter, bijna poëtisch register:

• de satire is scherp, maar doorspekt met absurde humor en fantasie;

• de kritiek op kapitalisme, uitbuiting, dehumanisering en surveillance is onmiskenbaar, maar nooit moraliserend;

• de lezer betrapt zich erop regelmatig te glimlachen, om dan te beseffen dat het geschetste systeem gevaarlijk dicht bij onze realiteit ligt.

Je leest objectief gezien een verhaal over uitsluiting, propaganda en sociale verplettering, maar je blijft achter met een opvallend warm, troostend gevoel. Het is alsof de auteur niet schreeuwt, maar zachtjes corrigeert – en precies daardoor harder binnenkomt.

Menselijke helden en meelijwekkende beulen

Een van de sterkste troeven van het scenario is dat alle personages menselijk blijven, ook de uitvoerders van het systeem:

• Anatole is aanvankelijk de perfecte radertje in de machine: loyaal, nauwkeurig, overtuigd dat hij “het goede” doet. Zijn ommekeer ontstaat niet door een grote ideologische speech, maar door een gezicht, een verliefdheid, een schuldgevoel dat blijft knagen.

• Annabelle is geen klassieke verzetsheldin, maar een jonge vrouw die steelt om te overleven. Haar rebellie is spontaan en instinctief, en daarom des te geloofwaardiger.

• Arsène belichaamt de harde realiteit van sociale uitsluiting: van “nuttige arbeider” tot iemand die van de ene dag op de andere niet meer meetelt in de officiële wereld.

Aan de andere kant vind je geen demonische super-schurken, maar kleine functionarissen van een groot, anoniem systeem: chefs, controleurs, managers. Zij zijn eerder zielig dan angstaanjagend, en vaak zelf gevangenen van het mechanisme dat ze mee draaiende houden.

Die aanpak maakt De Zwoele Blikken tot een dystopie met opvallend veel empathie: het zijn niet de slogans die bijblijven, maar de blikken, houdingen en twijfels van de personages.

De tekenstijl van Michel Colline: karikatuur, expressie en visueel vuurwerk

Grafisch is De Zwoele Blikken een schot in de roos – en meteen een uitstekende reden om blij te zijn dat Uitgeverij Lauwert dit voor het eerst in het Nederlands naar ons brengt.

Hyperexpressieve personages

Colline tekent in een karikaturale, sterk expressieve stijl:

• gezichten zijn overdreven, met grote ogen, neuzen en monden;

• emoties worden bijna fysiek voelbaar in de mimiek;

• een eenvoudige pose zegt vaak méér dan een lange tekstballon.

Die hyperexpressiviteit zorgt voor directe emotionele impact. Je ziet in één oogopslag of een personage bang, gefrustreerd, verliefd of murw geslagen is.

Een stad als visuele speeltuin

De decors zijn rijk en volgepropt:

• straten vol pijpleidingen, roet en reclamepanelen;

• controlekamers vol schermen en knipperende lichtjes;

• het “jardin des bennes” als een chaotische berg afval en vergeten levens.

Het geheel heeft iets retrofuturistisch en licht absurd, waardoor de lezer zich graag laat verliezen in de details. Het is een wereld waarin je bij elke herlezing weer iets nieuws ontdekt.

Kleur als commentaar

De kleurzetting versterkt de thematiek:

• de stad is overwegend donker, grauw en zwaar;

• zelfs de ruimte tussen de panelen voelt soms bedrukkend;

• daartegenover staan de felgekleurde pin-ups van De Zwoele Blikken, met hun glanzende huid en knalbadpakken.

Die visuele clash maakt onmiddellijk duidelijk hoe overheersend reclame en propaganda zijn in dit universum: de enige echte lichtbronnen zijn die van het systeem dat iedereen in de gaten houdt.

Wie zijn Éric Corbeyran en Michel Colline?

Éric Corbeyran – veelschrijver met gevoel voor de tijdgeest

De Franse scenarist Éric Corbeyran (°1964, Marseille) is al jaren een vaste waarde in de Europese stripwereld. Hij werkte in de fotografie en reclame voor hij zich in de jaren ’90 volledig op de strip stortte.

Hij schreef ondertussen een indrukwekkend aantal reeksen, bij heel wat uitgeverijen en is ook meermaals vertaald. 

• thriller,

• sciencefiction en anticipatie,

• historische reeksen,

• en meer intimistische graphic novels.

Bekende titels zijn onder andere De ZAng van de Vampieren, De GEur van Macht, Red Creek Shuffle, De oorlogen van Einstein, De Meester Chocolatier,.... 

Bekijk hier alle werken van Eric Corbeyran

Met De Zwoele Blikken toont Corbeyran zich van een kant die politiek, maatschappijkritisch én toch teder is. Hij fileert onze cultuur van bewaking en consumptie zonder in cynisme te vervallen.

Michel Colline – voor het eerst in het Nederlands dankzij Uitgeverij Lauwert

Tekenaar Michel Colline groeide op in de omgeving van Pau en studeerde schilderkunst aan de École des Beaux-Arts de Poitiers. Al meer dan dertig jaar is hij actief als striptekenaar, illustrator en schilder.

Zijn stijl is duidelijk beïnvloed door:

• de lijnklare traditie (met een knipoog naar namen als Yves Chaland),

• en de figuration libre (Di Rosa, Combas), die zorgt voor een vrij, speels en expressief lijnenspel.

In het Frans maakte hij eerder onder meer Tueur de cochon, Aspicman, Manitas en Charbon. Telkens valt zijn oog voor atmosferische decors, vreemde randfiguren en licht surrealistische details op.

Met De Zwoele Blikken, in vertaling bij Uitgeverij Lauwert, is zijn werk nu voor het eerst in het Nederlands beschikbaar. Voor de Nederlandstalige markt is dat een nieuwe, eigenzinnige grafische stem die perfect aansluit bij lezers van literaire en dystopische graphic novels.

Waarom wij De Zwoele Blikken aanraden...

Voor de nieuwsblog van Stripweb.be is De Zwoele Blikken zo’n titel die we met overtuiging naar voren schuiven. Zeker als je houdt van dystopische strips, literaire graphic novels en sterke auteursduo’s, zijn er heel wat redenen om dit album op je radar te zetten:

• ✅ Een dystopie met een hart – hard in de analyse, zacht voor de personages.

• ✅ Een rijk en gedetailleerd universum waarin je blijft rondkijken met vooral een frisse nieuwe tekenstijl die verrast en je verleidt.

• ✅ Een sterke instap in het werk van Éric Corbeyran.

• ✅ De eerste Nederlandse publicatie van Michel Colline, dankzij Uitgeverij Lauwert.

• ✅ Ideaal voor lezers die houden van 1984, Brazil, Metropolis, V for Vendetta en andere klassiekers, maar dan met een verrassend tedere twist die je boeit vanaf de eerste pagina.

Of je nu vooral komt voor de maatschappijkritiek, de romantiek tegen de stroom in, de originele tekenstijl of gewoon omdat je graag nieuwe stemmen in het Nederlands ontdekt:

De Zwoele Blikken is een graphic novel die je stripcollectie niet mag missen – en die je na lezing nog lang zal blijven achtervolgen… met een zwoele, maar niet altijd geruststellende blik.