Eind oktober mogen liefhebbers van Blake et Mortimer zich verheugen op een Franse uitgave die zowel intrigeert als verbluft: Diabolique !, een uitzonderlijke editie volledig gewijd aan Le Piège diabolique, het meest ongewone – en misschien ook het meest verwarrende – album uit de hele reeks. Of dit album ook in het Nederlands verschijnt is niet bekend momenteel.

Dankzij het rijke archief dat Edgar P. Jacobs bij leven toevertrouwde aan de Fondation Jacobs, krijgen we in deze uitgave een unieke inkijk in het atelier in het Bois des Pauvres. Daar bouwde de meester, een maniakale perfectionist en onovertroffen wereldbouwer, minutieus aan een verhaal dat inmiddels mythische status heeft verworven… en waarin hij zichzelf verloor.

Een Blake et Mortimer… zonder Blake, zonder Olrik, zonder vangnet

Le Piège diabolique, dat voor het eerst verscheen in 1962, verrast op meerdere fronten: Blake is nagenoeg afwezig, van Olrik is geen spoor te bekennen. In hun plaats trekt professor Mortimer in zijn eentje door een reeks tijdperken, van de oertijd over de middeleeuwen tot een totalitaire toekomst. Een initiatiereis? Een vlucht vooruit? Of de weerspiegeling van een auteur in crisis, op het moment dat de glorietijd van het Journal de Tintin tanende is?

Diabolique ! beperkt zich niet tot een klassieke analyse van de context waarin het album ontstond. De uitgave duikt letterlijk in het hoofd van Jacobs. Manuscripten, schetsen, ongepubliceerde documenten, alternatieve versies van pagina’s, gefrustreerde of begeesterde notities: alles is aanwezig om te begrijpen hoe deze grootmeester van de klare lijn zich aan dit gewaagde avontuur waagde, vastberaden om de grenzen van het genre te verleggen… zelfs als dat betekende dat hij er zelf in verstrikt raakte.

Van dinosauriërs tot dystopieën

In dit wervelende verhaal duiken zowel prehistorische reptielen op als middeleeuwse opstanden en surveillancedrones onder een nucleaire dictatuur. Le Piège diabolique is een tijdsprong van formaat, een spiegel van Jacobs’ obsessies én een experimenteerplek waarvan de echo’s nog steeds weerklinken in de modernere albums van de reeks.

Deze rijk geïllustreerde uitgave telt maar liefst 208 pagina’s en draagt als volledige titel: Diabolique ! Comment le piège tendu par Edgar Jacobs à ses héros s'est retourné contre lui. Dankzij de onschatbare archieven van de Fondation Jacobs kruipen we als lezer bijna letterlijk over de schouder van de meester-tekenaar. We betreden zijn atelier, volgen zijn werkwijze, ontdekken hoe een obsessieve wereldbouwer zijn personages vooruit stuwt – en tegelijk zelf verstrikt raakt in het web dat hij weeft.

Het is het verhaal van een boek.
Het is het verhaal van een Blake et Mortimer zonder Blake (of toch bijna), zonder ook maar een haartje van Olriks snor, maar wel met authentiek vervalste fragmenten van Miloch Georgevitch.
Het is het verhaal van een boek met dinosauriërs, middeleeuwse boerenopstanden en surveillancedrones in een post-nucleaire dictatuur.
Het is een tijdsprong van prehistorie tot apocalyps, een allesomvattende warboel die tegelijk chaotisch en visionair is.
Het is het verhaal van een val – een duivelse val – gespannen door een auteur op het hoogtepunt van zijn kunnen.
Een val die zich uiteindelijk om hem heen sluit, en waaruit enkel zijn papieren creaties ongeschonden ontsnappen.

Een valstrik voor de auteur zelf

De titel Diabolique ! is allesbehalve toevallig gekozen: de valstrik is niet alleen voor Mortimer bestemd – maar ook voor Jacobs zelf. Zijn streven naar perfectie, zijn isolement en zijn torenhoge ambities brachten hem op een dood spoor. En toch kwam er uit deze innerlijke worsteling een uniek, vreemd, onclassificeerbaar album voort – dat dankzij deze uitgave eindelijk beter begrepen wordt.

En tegelijk: nog een verrassing

Let wel: eind dit jaar verschijnt ook La Double Exposition, een gloednieuw avontuur binnen de reeks Blake et Mortimer. Terwijl Diabolique ! ons onderdompelt in het verleden en het creatieve brein van Jacobs, slaat La Double Exposition nieuwe wegen in. Het ene boek ontrafelt een mythe, het andere zet de legende voort. Twee complementaire uitgaven voor elke liefhebber van deze iconische reeks.