Inleiding

Met De tederheid van de hyena’s, het achttiende deel van Samoerai  viert de reeks haar twintigjarig jubileum en zet ze haar verkenning van het feodale Japan voort, balancerend tussen spectaculaire actiescènes en intieme emoties.

Van enige vermoeidheid is geen sprake: het duo Jean-François Di Giorgio (scenario) en Cristina Mormile (tekeningen) toont zich hechter dan ooit.

 

© 2025 Soleil - Cristina Mormile -  Di Giorgio Jean-François - Samurai T18 Couverture

We hadden het genoegen om in gesprek te gaan met Cristina en Jean-François. Ze vertellen over de totstandkoming van dit nieuwe album, hun passie voor Japan, de grafische evolutie en de rijkdom van een artistieke samenwerking die gebaseerd is op vertrouwen en wederzijds luisteren.

Stap binnen in het atelier van twee auteurs die even nauwgezet als gepassioneerd zijn.

Interview

1. Deel 18 van Samoerai is eindelijk verschenen. Welke thema’s of emoties wilden jullie in dit album bijzonder in de verf zetten?

Als scenarist kiest Jean-François Di Giorgio (JF) welke thema’s hij wil uitwerken.

Als tekenares concentreer ik me vooral op de emoties van de personages. Ik hou ervan om die emoties wat uit te vergroten, een beetje zoals in het theater.

© 2025 Soleil - Cristina Mormile -  Di Giorgio Jean-François - Samurai T18 P.4

Emoties moeten al zichtbaar zijn in de lichaamstaal, nog vóór de lezer de tekst in de tekstballonnen leest. Zo kan die zich gemakkelijker inleven in een personage.

En uiteindelijk is het gewoon fijn om empathie te voelen – zelfs voor de meest verachtelijke personages.

 

2. Waren er scènes of pagina’s die bijzonder complex of veeleisend waren om te maken?
Voor mij was de dubbele pagina 42-43 zeker de moeilijkste om te tekenen.

In het scenario van JF moest het een indrukwekkende veldslag worden, en het was een hele uitdaging om die dubbele pagina zowel visueel in balans te brengen als rijk te vullen met actie en soldaten.

Het ergste? Elk soldaatje afzonderlijk inkten met penseel 00! Dat heeft me gekraakt!

Ik heb nu officieel een week vakantie nodig! 😁

© 2025 Soleil - Cristina Mormile -  Di Giorgio Jean-François - Samurai T18 P. 42-43

 

3. Wat zijn je favoriete pagina’s in dit album?
Mijn favoriete pagina is pagina 5 (ook dankzij de prachtige kleuren van Lorenzo), en natuurlijk de dubbele 42-43 waar ik het net over had!

 

© 2025 Soleil - Cristina Mormile -  Di Giorgio Jean-François - Samurai T18 P. 5

 

4. Hoe is jouw tekenstijl geëvolueerd sinds je aan de reeks begon? Heb je nieuwe technieken of benaderingen uitgeprobeerd in dit of vorige delen?

In het begin probeerde ik mijn stijl aan te passen aan die van mijn voorganger, Frédéric Genêt, om een visuele continuïteit in de reeks te behouden.

Ik probeerde met de pen te werken om dat wat ‘nerveuze’ effect te bekomen, maar het werd een ramp. Mijn stijl bleek te verschillend.

Na een jaar besloot ik om mezelf wat meer te vertrouwen. Ik stapte over op penseel en veranderde ook van papier: sindsdien werk ik op glad Schoeller-papier.

Ik heb die techniek nooit meer gewijzigd, maar ik geef toe dat ik in de toekomst graag een betere coloriste zou worden. Niet meteen, maar het idee zit in mijn hoofd.

© 2025 Soleil - Frédéric Genêt -  Di Giorgio Jean-François - Samurai T9 P.3

© 2025 Soleil - Cristina Mormile -  Di Giorgio Jean-François - Samurai T10 P. 1

5. Je werkt nu al meer dan 13 jaar aan Samoerai . Wat boeit jou het meest aan de reeks?

Ik ben enorm gefascineerd door Japan. Niet enkel door films of esthetiek, maar ook door de geest, de mentaliteit, de elegantie, het belang van rituelen, en de Japanse taal en kalligrafie.

Om dat beter te begrijpen, ben ik anderhalf jaar geleden begonnen met Japans te leren. Niet enkel om de personages van JF meer inhoud te geven, maar ook omdat het me persoonlijk goed doet. Het ontspant me.

6. Wat raakt jou het meest in het personage Takeo? Heb je een persoonlijke band met hem?
Ik denk dat JF meer verbonden is met Takeo, want hij is het geesteskind van zijn verbeelding.

Toen ik met de reeks begon, vreesde ik dat ik me moeilijk zou kunnen identificeren met een bestaand personage, maar gaandeweg ben ik echt aan hem gehecht geraakt. Tekenwerk lijkt eigenlijk best op acteren: je kruipt in de huid van een personage en leeft het.

En Takeo is ook gewoon een knappe jongen! 😊

© 2025 Soleil - Cristina Mormile -  Di Giorgio Jean-François - Samurai T17 P.5

7. Welke elementen uit het feodale Japan teken je het liefst?
Qua esthetiek heb ik een zwak voor tempels, kimono’s en traditionele festivals.

Op cultureel vlak vind ik rituele scènes heel boeiend om te tekenen, zoals theeceremonies of seppuku. Zulke evocatieve scènes doen me reizen, zelfs al blijf ik gewoon aan mijn tekentafel zitten.

8. Het universum van de reeks mengt geschiedenis, spiritualiteit en legendes. Hoe breng je dat visueel in balans tussen realisme en dromerigheid?

Elke cultuur steunt op die drie elementen, maar in moderne maatschappijen worden spiritualiteit en mythen vaak verwaarloosd.

Japan is anders, misschien juist omdat het dat dromerige, mythische nog koestert.

Qua beeldtaal inspireer ik me op Japanse prenten van draken en kami: gestileerd, om te vermijden dat mijn tekeningen te koud of te realistisch worden. Ik probeer eenvoudige lijnen te gebruiken.

© 2025 Soleil - Cristina Mormile -  Di Giorgio Jean-François - Samurai T18 P.2

9. Hebben jullie Japan bezocht om documentatie te verzamelen voor de reeks?

Ja, in 2024 zijn JF en ik samen naar Japan geweest om documentatie te verzamelen: foto’s, tempelbezoeken, musea, enzovoort. Ik ben nóg meer verliefd geworden op dat land!

In het begin wilde ik zowel het moderne als het oude Japan fotograferen, maar zodra ik mijn eerste tempel bezocht had, voelde het alsof ik een andere wereld betrad. Ik liet het moderne deel dus al snel vallen…

Ik heb de hele reis tempels bezocht, en nu vrees ik dat ik JF zal moeten vragen een verhaal te schrijven dat zich volledig in een tempel afspeelt – ik weet niet of hij of jullie daar zo blij mee zullen zijn! 😆

Shōren-in temple, Kyoto - Japon lors d'une visite en 2024

10. Als jullie volledige creatieve vrijheid hadden over de reeks, wat zouden jullie dan veranderen?
Eerlijk gezegd zou ik niets veranderen aan het scenario van JF.

Wat ik wél zou willen, is sterker worden in mijn tekenwerk, zodat ik de personages nog meer charisma kan meegeven. Ik heb nog veel te leren.

 

11. Hoe verloopt jullie samenwerking? Werken jullie elk autonoom of overlapt het werk ook?
Voor mij is het storyboard het moeilijkst én het meest creatief. Daarom maken we dat samen. Dan zetten we ons ego opzij en proberen gewoon het beste verhaal te maken.

Als het nodig is, herschrijft JF scènes om mijn tekeningen beter uit te laten komen, en ik doe hetzelfde om zijn verhaal beter te verbeelden. Echt teamwerk.

Wat ik vooral apprecieer, is dat JF me betrekt bij het verhaal en bij de structuur van de reeks. Zo kan ik me voorbereiden en me echt verdiepen in het verhaal.

Na het storyboard doe ik het potloodwerk en inkten zelf, al kijkt JF de schetsen nog na voor ik ga inkten – hij ziet echt alles!

Het inkten zelf is heel solitair, maar dat vind ik net fijn.

Wat kleur betreft: met Lorenzo Pieri hebben we nu een heel goed evenwicht. Hij krijgt eenvoudige aanwijzingen, maar met zijn magische penseel voegt hij telkens iets persoonlijks toe. JF en ik zijn grote fans van zijn werk.

En dan heb ik nog nieuws: in de spin-off Samoerai  Légendes gaan jullie binnenkort ook kennis maken met onze nieuwe colorist, Garluk Aguirre. Zijn werk is verfijnd en vol nuances. We hebben net de eerste pagina’s ontvangen en zijn erg tevreden. Jullie oordeel volgt in oktober!

 

© 2025 Soleil - Cristina Mormile -  Di Giorgio Jean-François - Samurai T18 P. 5

 

12. Wat is jullie gebruikelijke werkproces voor een album van Samoerai , van het scenario tot de laatste pagina?
Als JF het idee voor een nieuw album heeft, bespreken we het samen. Soms zelfs meteen twee delen, als het een tweeluik is.

Die eerste mondelinge aanpak is belangrijk: zo begrijp ik niet alleen waar het verhaal over gaat, maar ook welke emotie ik op elke pagina moet overbrengen.

Daarna begin ik met het selecteren van referentiemateriaal: honderden foto’s van onze reis, boeken over harnassen, architectuur…

Dan volgt het storyboard. Dat is veruit het moeilijkste en meest creatieve moment. JF en ik bemoeien ons dan met elkaars werk om samen het beste resultaat te bekomen. Onze ego’s laten we achter ons – enkel de ‘geboorte’ van het nieuwe album telt. Hoe mooier het ‘kind’, hoe blijer de ouders! 😁

Daarna teken ik het potloodwerk op glad A3 Schoeller-papier van 200 gram. Niet mijn favoriete deel, maar het laat me toe om decors en gezichtsuitdrukkingen goed uit te werken.

Vervolgens komt het inkten met mijn Winsor & Newton penseel 00. Dat is mijn favoriete moment. Met zwart inkt kun je echt leven in 2D-personages blazen. Een beetje magie, elke keer weer.

Dan begint het technische luik: inscannen, letteren en alles naar de uitgever sturen.

Vidéo de l'encrage sur Instagram

Slotwoord

We danken Cristina & Jean-François hartelijk voor hun boeiende inkijk in het maakproces van Samoerai  en hun gedeelde passie voor het Japanse universum.

Goed nieuws: Samoerai  blijft hun absolute prioriteit. Er zijn voorlopig geen andere projecten, want het ritme ligt hoog: twee albums per jaar, tussen de hoofdreeks en de spin-off Légendes.

Na meer dan dertien jaar leeft Cristina Mormile nog steeds op het ritme van Takeo’s avonturen. Haar passie voor de Japanse cultuur, haar ambachtelijke toewijding en de hechte samenwerking met Jean-François Di Giorgio blijven de drijvende kracht achter een reeks die visueel en narratief steeds rijker wordt.

© 2025 Soleil - Cristina Mormile -  Di Giorgio Jean-François - Samurai T18 Couverture