Waarover gaat de reeks?

Jong Verzet
(de Nederlandse uitgave van de Franse reeks Le Réseau Papillon) volgt sinds 2018 een groep tieners — Gaston, Élise, Doc, Bouboule (later ook Edmond, François, Claudine…) — die vanuit een Normandisch dorpje, in de schaduw van de bezetting, steeds verder het Verzet inrollen. Het eerste deel legt de historische lat meteen hoog: een konvooi met door de nazi’s in beslag genomen kunstwerken, echo’s naar Rose Valland, dorpsleven onder dwang. Scenario: Franck Dumanche (later vergezeld door Michel-Yves Schmitt); tekeningen: Nicolas Otéro; De reeks werd als “jeugd” gelanceerd, maar spreekt gaandeweg een breder publiek aan.

Doorheen tien Franse albums (2018–2025) verschuift het perspectief van het “kleine” dagelijkse leven naar de grote geschiedenis: studenten en verzet in Parijs, Senegalese tirailleurs, de bescherming van een Joods kind, de spoorlijnen van de deportatie, het maquis na de dood van Jean Moulin, de aanloop naar de Landing rond Saint-Céneri-le-Gérei, en uiteindelijk de Bevrijding nabij Alençon. Elk deel focust een thema en sluit af met een documentair dossier.

“Het Verzet is geen kinderspel.” (over deel 8)

Een jeugdproject… dat met zijn lezers meegroeit

Tekenaar Nicolas Otéro gaf aan dat vanaf deel 3 de oorlog verhardt en het grafisme mee volwassener wordt. Scenarist Franck Dumanche bevestigde dat het project richting tien delen is uitgestippeld. Leerkrachten gebruiken de reeks geregeld in de klas — geholpen door de heldere samenvattingen en de dossiers achteraan.

Franck Dumanche is ook de scenarist van Katsuo, uitgegeven bij Daedalus.

Wat de delen vertellen (thematische bakens)

• Dl. 1 – Kunstroof!  — konvooi met geroofde kunst; eerste verzetsdaden op dorpsschaal.

• Dl. 2 – Protesteer, studenten van Parijs! (Fr.: Paris étudiant, Paris résistant) — studentenbewegingen vanaf 1940; acties in Parijs.

  

• Dl. 3 – Op vrije voeten (Fr.: Rester libre) — Samba, een gevluchte Senegalese tirailleur; onderbelichte geschiedenis.

  

• Dl. 4 – Schaduwvechters (Fr.: Les combattantes de l’ombre) — een Joods kind verbergen; rol van vrouwen; klimaat van wantrouwen.

  

• De spion onder ons 

  

• Een oorlog zonder einde
  (2022)

  
  

• Dl. 7 –  Het spoor van de schande (Fr.: Les rails de la honte) — besef van de deportatie; sabotage om levens te redden.

  

• Dl. 8 – Gevaar in het verzet!  — herfst 1943, STO, groei van het maquis; expliciet didactisch.

  

• Dl. 9 – Vooravond van de Landing (Fr.: L’aube du Débarquement) — mei 1944; sabotages rond Saint-Céneri-le-Gérei; Doc in Londen.

  nog te verschijnen
  

• Dl. 10 – Wegen van de Bevrijding (Fr.: Les chemins de la Libération) — komst van de geallieerden (Leclerc); bevrijding bij Alençon.

  

(Opmerking: dl. 9 en 10 zijn hier thematisch meegegeven voor de reekscontext; in het Nederlands zijn tot nu toe de acht bovenstaande delen verschenen.)

Tekenwerk, ritme, kleur

Vanaf het begin valt het efficiënte tekenwerk en de sterke kleurzetting op. Gaandeweg verstrakt Otéro zijn lijn, met meer realisme in de zwaardere scènes. De enscenering balanceert tussen close-ups en adembenemende overzichtsbeelden: nerveuze découpage in de actie, ademruimte in architectuur en menigtes.

Onthaal: lezers en pers

Publieksreacties zijn overwegend positief; vroege kritieken waren iets terughoudender. Lezers prijzen de toegankelijkheid, het onderwijsbare karakter en de aandacht voor zeldzaam behandelde thema’s (zoals de tirailleurs), met af en toe opmerkingen over het tempo of herkenbare archetypen. Overall geldt: sterke brug tussen avontuur en geschiedenisonderwijs.

Waarom werkt dit (en voor wie)?

Omdat Jong Verzet avontuur koppelt aan sociale geschiedenis. De reeks toont dat oorlog niet enkel veldslagen zijn, maar een som van schijnbaar kleine daden — sabotage, koerierswerk, desinformatie. De dossiers en de meegroeiende leeftijd van de helden maken instappen makkelijk voor middelbare scholieren én volwassenen, zonder de gewelddadige realiteit te verdoezelen.

Instaptip

• Begin met dl. 1–2 om toon en groepsdynamiek te vatten.

• Lees door met dl. 3–4–7–8 voor de bogen “minderheden/roofkunst/maquis”.

Korte fiche

• Reeks (NL):  Jong Verzet — Dark Dragon Books

• Oorspronkelijk: Le Réseau Papillon — Jungle (FR)

• Auteurs: Franck Dumanche (scenario), Michel-Yves Schmitt (co-scenario v.a. dl. 7), Nicolas Otéro (tekeningen/kleuren)

• Kader: Normandië / Parijs / Londen, 1940–1944

• Plus: samenvattingen per deel; historische dossiers; geschikt voor klasgebruik.