Een eiland in de Wolga van Iwan Lépingle: een plattelands- en sociaal getinte thriller in Rusland

Het verhaal speelt zich af in het hedendaagse Rusland, op een klein eiland midden in de Wolga. Gala, een vijftiger uit Moskou die aan de universiteit doceert, besluit er enkele dagen door te brengen bij haar zoon Maksim en zijn vrouw Tania. Ooit gaf Gala zelf les op dit eiland, en haar zoon is erheen verhuisd om een rustiger, natuurlijker leven te leiden. Hij kweekt bijen, verbouwt groenten en bouwt een gastenverblijf. Gala geniet van de natuur, haar kleinzoon Aljosja en de rust om te werken aan een oude scriptie die ze wil afwerken.

Maar al snel verstoort de buitenwereld de rust. De corruptie die Rusland teistert, laat ook dit afgelegen eiland niet ongemoeid. Op een dag duikt een zekere Arkadi Gerassimov op – een loopjongen van een lokale potentaat die zich uitgeeft voor een medewerker van het bedrijf Tsigler. Hij eist steekpenningen in ruil voor een zogenaamd “veiligheidscertificaat” dat nodig zou zijn om de bouwwerken voort te zetten. Gala ruikt onraad en stuurt hem zonder pardon weg.

Ze doet navraag en ontdekt dat het document nep is: pure afpersing. Wanneer haar weigering bekend raakt bij de plaatselijke maffiabaas – de mysterieuze “meneer Tsigler” – komt die persoonlijk langs om te dreigen. Hij eist betaling binnen twee dagen. Om indruk te maken op de “opstandelingen”, manipuleert hij twee lokale jongens, Kolja en Stepan – vroegere leerlingen van Gala – om het domein te vernielen.

’s Nachts steken ze de bijenkasten in brand en rijden luid toeterend rond op hun motoren. De spanning stijgt, en alles ontspoort wanneer de jongens Gala ontvoeren in een wanhoopspoging om losgeld te eisen. Wat begon als een vredig familieverblijf, eindigt in een angstwekkende race tegen de klok. Gala’s moed, de onmacht van haar zoon en de grillige dreiging van de georganiseerde afpersing stuwen het verhaal naar een dramatische climax.

Kritische analyse van het werk

Een sociale thriller met realistische ondertoon

Een eiland in de Wolga is een langzaam ontrollende thriller die de spanning opbouwt zonder spectaculaire wendingen of geweldsporno. Iwan Lépingle neemt zijn tijd om het landschap en de personages in te voeren – bijna als in een roman – voordat hij de plot laat kantelen richting een misdaadverhaal.

Het decor is tegelijk poëtisch en desolaat: de prachtige natuur contrasteert met de uitzichtloosheid van de lokale jeugd en de brutale willekeur van corrupte machthebbers. De centrale figuur, Gala, vertegenwoordigt de kritische, intellectuele middenklasse – een vrouw die weigert te zwijgen of zich te onderwerpen. Haar reactie op de dreigementen is zowel moedig als tragisch: ze zet alles op het spel om niet te buigen voor chantage.

Lépingle schetst een Rusland waar corruptie en wetteloosheid diep geworteld zijn – niet enkel in grootsteden, maar ook in de provincie. Jongeren zonder toekomst, zoals Kolja en Stepan, worden makkelijk ingelijfd door geweld en intimidatie. Toch vermijdt Lépingle eendimensionaliteit: ook deze twee jongens worden getoond met een zekere empathie – slachtoffers van sociale achterstelling eerder dan geboren criminelen.

Tekenstijl en sfeerzetting

Grafisch hanteert Lépingle een heldere, gestileerde lijnvoering. Op het eerste gezicht oogt de tekenstijl eenvoudig, maar schijn bedriegt. Hij gebruikt warme, zachte kleuren in natuurtinten – geel, oker, lichtblauw – die de illusie van rust oproepen. Wanneer de sfeer omslaat, veranderen ook de kleuren: nachtscènes zijn getekend in sombere blauwtinten met felle lichtaccenten, wat het spanningsverloop visueel versterkt.

De bladspiegel is strak en overzichtelijk, met een cinematografisch ritme: weinig tekst, veel sprekende beelden, subtiele kadrering. De dialogen zijn realistisch en dragen sterk bij aan de karakterontwikkeling. Lépingle toont dat hij zijn personages en hun gevoelsleven begrijpt. Alles samen levert dat een coherent en meeslepend geheel op, dat zowel emotioneel raakt als intellectueel prikkelt.

Critici prezen het boek unaniem. Het stripportaal ActuaBD noemde het “een mooie, melancholische thriller, knap verteld en gedragen door een verfijnde tekenstijl en herfstige kleuren”.

De auteur: Iwan Lépingle 

Biografie en carrière

Iwan Lépingle werd geboren in 1974 in Orléans. Hij studeerde kunstgeschiedenis en grafiek, reisde veel (onder andere naar Azië) en gaf enkele jaren les in Marokko. Die ervaringen vormen een belangrijke voedingsbodem voor zijn werk als stripmaker.

Zijn eerste albums verschenen in de vroege jaren 2000 bij Les Humanoïdes Associés: Kizilkum (2002) en Rio Negro (2007) zijn historische avonturenverhalen die zich afspelen in Centraal-Azië en Zuid-Amerika. Daarna bleef het een tijd stil, tot hij vanaf 2018 terugkeerde naar het striplandschap via de uitgeverij Sarbacane.

Sindsdien profileert Lépingle zich als een auteur van hedendaagse graphic novels met een maatschappelijk engagement en een voorkeur voor het thrillergenre. Zijn latere werk is coherenter en persoonlijker – denk aan Akkinen, Een eiland in de Wolga, Esma en Submersion ( nog te vertalen) – en getuigt van een rijpe, bedachtzame vertelstijl.

Focus op Esma

Esma (Sarbacane, 2021) is wellicht Lépingle’s meest geprezen werk. Het verhaal speelt zich af in Zwitserland, aan het Meer van Genève, in de chique buitenwijken van een rijkeluisvilla. Daar kruisen twee vrouwen elkaars pad: Audrey, een jonge tuinierster uit de regio, en Esma, een Turkse vrouw zonder papieren die uitgebuit wordt als huisslavin door een tv-ster.

Wanneer die vrouw op een avond vermoord wordt – verdronken in haar zwembad – is Esma ooggetuige. Ze slaat in paniek op de vlucht en klopt aan bij Audrey, die haar besluit te verbergen en te helpen. Samen proberen ze de waarheid te achterhalen, en tegelijk moet Audrey Esma uit handen van de politie en de uitwijzingsdienst zien te houden.

Esma is een pakkende sociale thriller die thema’s aansnijdt als clandestiniteit, klassenverschillen, vrouwenrechten, geweld en liefde. De grafiek is opvallend blauw getint – nachtblauw, waterblauw, betonnen grijsblauw – wat perfect past bij het koele, mysterieuze decor. De bladindeling is strak, het tempo hoog, de psychologie subtiel. Lépingle weeft ook een persoonlijk drama in het verhaal: Audrey ontwikkelt gevoelens voor Esma, wat hun relatie extra gelaagd maakt.

De ontvangst van Esma was bijzonder lovend. Het album werd genomineerd voor verschillende prijzen, waaronder de Prix BD Polar. Recensenten prezen het als “een voorbeeldige thriller: strak opgebouwd, geloofwaardig, geëngageerd en ontroerend”.

Slotbeschouwing

Een eiland in de Wolga is een klein meesterwerk – een sobere, diepgravende thriller die verder reikt dan het misdaadplot. Iwan Lépingle slaagt erin om maatschappelijke thema’s zoals corruptie, marginalisering en geweld te verpakken in een meeslepend verhaal met geloofwaardige personages en een sterke sfeer. Wie houdt van intelligente, sociaal bewogen strips in een heldere tekenstijl, mag dit boek niet missen.

Ook zijn andere werk, met name Esma, bevestigt dat Lépingle zich tot de beste Franse stripvertellers van het moment mag rekenen. Zijn verhalen zijn doordacht, zijn personages menselijk, en zijn tekeningen verraden een fijnzinnige blik op de wereld.